Tajemnicza składowa rachunków za prąd
Wraz z początkiem 2021 roku na polskim rynku energetycznym pojawiła się nowa opłata – opłata mocowa. Choć brzmi dość enigmatycznie, ma ona bezpośredni wpływ na wysokość rachunków za energię elektryczną płaconych przez wszystkich odbiorców końcowych. Sprawdź, czym jest ta opłata, jaka jest jej geneza oraz w jaki sposób wpływa na koszty zużycia prądu.
Skąd się wzięła opłata mocowa?
Opłata mocowa pojawiła się na rachunkach użytkowników energii na skutek wdrożenia w życie ustawy o rynku mocy. Jej nadrzędnym celem jest zapewnienie stabilności produkcji i dostaw energii, zdolnej zaspokoić szczytowe zapotrzebowanie na energię elektryczną w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE).
Środki pozyskiwane z opłaty mocowej przeznaczane są na utrzymywanie oraz modernizację krajowej infrastruktury elektroenergetycznej, a także inwestycje w nowe źródła energii elektrycznej. Finansowane są z niej zarówno tradycyjne elektrownie, jak i inwestycje związane z odnawialnymi źródłami energii (OZE). Opłata ta ma więc kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Jak jest naliczana opłata mocowa?
Sposób naliczania opłaty mocowej różni się w zależności od grupy taryfowej, do której przypisany jest dany odbiorca energii elektrycznej. W przypadku gospodarstw domowych oraz małych firm, opłata mocowa przyjmuje formę ryczałtową i uzależniona jest od rocznego zużycia prądu.
Dla większych przedsiębiorstw wysokość opłaty mocowej jest natomiast ściśle powiązana z ilością energii elektrycznej pobranej z sieci w godzinach szczytowego zapotrzebowania na moc. Im więcej prądu zużywamy w tych kluczowych godzinach, tym wyższe są koszty z tytułu opłaty mocowej.
Opłata mocowa dla gospodarstw domowych
W przypadku gospodarstw domowych oraz małych firm przydzielonych do grupy taryfowej G lub C1 (o mocy umownej do 16 kW), opłata mocowa naliczana jest w formie ryczałtowej, uzależnionej od rocznego zużycia energii elektrycznej. Stawki tej opłaty dzielimy na cztery przedziały:
- Przy zużyciu poniżej 500 kWh rocznie opłata wynosi 2,38 zł miesięcznie.
- Dla zużycia od 500 kWh do 1200 kWh rocznie stawka to 5,72 zł miesięcznie.
- W przedziale 1200-2800 kWh zużycia rocznego opłata mocowa wynosi 9,54 zł co miesiąc.
- Przy największym zużyciu, powyżej 2800 kWh rocznie, stawka ryczałtowa sięga 13,35 zł miesięcznie.
Przedstawione kwoty są cenami netto, do których musimy doliczyć 23% podatku VAT.
Opłata mocowa dla przedsiębiorstw
W przypadku większych odbiorców energii elektrycznej, takich jak duże firmy i zakłady przemysłowe, opłatę mocową uzależniamy od ilości prądu pobranego z sieci w godzinach szczytowego zapotrzebowania. Okres ten obejmuje godziny między 7:00 a 21:59 w dni robocze.
Stawka opłaty mocowej dla firm wynosi 0,1024 zł netto za każdą kilowatogodzinę (kWh) energii elektrycznej pobranej w tych kluczowych godzinach. Oznacza to, że im więcej prądu zużywamy w tym przedziale czasowym, tym wyższe będą koszty przedsiębiorstwa z tytułu opłaty mocowej.
Warto jednak zauważyć, że firmy dzielimy na cztery grupy w zależności od różnicy między zużyciem prądu w godzinach szczytowych a pozostałymi godzinami doby. Im mniejsza jest ta różnica, tym mniejszy współczynnik korygujący stawkę opłaty mocowej. Przedsiębiorstwa o najbardziej stabilnym profilu zużycia energii elektrycznej mogą liczyć na obniżkę opłaty mocowej nawet o 83%.
Kto ustala wysokość opłaty mocowej?
Wysokość opłaty mocowej na dany rok kalendarzowy ustalana jest corocznie przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Ogłaszane są wówczas zarówno stawki ryczałtowe dla gospodarstw domowych, jak i stawka dla przedsiębiorstw uzależniona od zużycia prądu w godzinach szczytowych.
Przy ustalaniu stawek URE bierze pod uwagę wartość kontraktów mocowych zawartych w ramach aukcji rynku mocy na dany rok oraz koszty funkcjonowania operatora tego rynku – spółki Zarządca Rozliczeń S.A.
Czy można uniknąć opłaty mocowej?
Niestety, opłaty mocowej nie da się całkowicie uniknąć. Jest to obowiązkowa składowa rachunków za energię elektryczną, nakładana na wszystkich odbiorców końcowych przyłączonych do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Choć od opłat się nie wymigamy, istnieją sposoby na ograniczenie ich wysokości. Jednym z nich jest optymalizacja zużycia energii elektrycznej, zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w przedsiębiorstwach.
Gospodarstwa domowe
W przypadku gospodarstw domowych kluczowe jest ograniczenie rocznego zużycia prądu. Dzięki temu możliwe jest zakwalifikowanie się do niższego przedziału opłaty ryczałtowej. Osiągnąć to można poprzez wdrożenie szeregu działań oszczędzających energię, takich jak:
- Wymiana energochłonnych urządzeń na nowe, energooszczędne modele
- Wyłączanie lub odłączanie nieużywanych urządzeń od prądu
- Regularne czyszczenie i konserwacja domowych sprzętów, takich jak pralki czy lodówki.
- Stosowanie energooszczędnych źródeł światła, takich jak żarówki LED
Wdrożenie tych rozwiązań może przełożyć się na oszczędności w zużyciu energii elektrycznej, a co za tym idzie – obniżenie opłaty mocowej.
Więcej sposobów na oszczędzanie energii w domu znajdziesz w naszym artykule >>> [Jak oszczędzać prąd w mieszkaniu?]
Przedsiębiorstwa
W przypadku firm kluczowe będzie zoptymalizowanie zużycia energii elektrycznej w taki sposób, aby ograniczyć pobór prądu w godzinach szczytowych. Dzięki temu możliwe jest zakwalifikowanie się do grupy odbiorców o niższym współczynniku korygującym stawkę opłaty mocowej.
Osiągnąć to można m.in. poprzez:
- Przeniesienie energochłonnych procesów produkcyjnych na godziny poza szczytem.
- Wdrożenie systemów zarządzania energią optymalizujących zużycie prądu.
- Inwestycje w magazyny energii pozwalające na gromadzenie jej nadwyżek i ich wykorzystanie w godzinach szczytowego zapotrzebowania.
- Montaż instalacji fotowoltaicznych lub innych źródeł OZE, zmniejszających zapotrzebowanie na energię z sieci.
- Regularne audyty energetyczne identyfikujące obszary potencjalnych oszczędności.
Dzięki takim działaniom przedsiębiorstwa mogą ograniczyć koszty związane z opłatą mocową oraz przyczynić się do efektywnego funkcjonowania firmy.
Opłata mocowa a transformacja energetyczna
Wprowadzenie opłaty mocowej jest ściśle powiązane z procesem transformacji energetycznej. Choć środki z niej pozyskiwane przeznaczane są również na utrzymanie i modernizację tradycyjnych elektrowni, to stanowią one istotne źródło finansowania inwestycji w OZE.
Transformacja energetyczna to proces złożony i długotrwały, wymagający ogromnych nakładów finansowych. Opłata mocowa, choć stanowi dodatkowe obciążenie dla odbiorców energii elektrycznej, przyczynia się do budowy stabilnego i zrównoważonego systemu energetycznego w Polsce. Możemy ją zatem potraktować jako inwestycję w bezpieczną i ekologiczną przyszłość.
Przyszłość opłaty mocowej
Choć opłata mocowa może wzbudzać kontrowersje wśród części odbiorców energii, jej wprowadzenie ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw prądu w Polsce. Środki z niej pozyskiwane przeznaczane są na utrzymywanie i rozbudowę infrastruktury wytwórczej, niezbędnej do zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną.
W dłuższej perspektywie możemy spodziewać się dalszego wzrostu znaczenia opłaty mocowej w procesie transformacji energetycznej. Fundusze z niej pozyskiwane będą odgrywać kluczową rolę w finansowaniu inwestycji w nowe, stabilne źródła energii odnawialnej oraz magazyny energii. Transformacja energetyczna to proces złożony i długotrwały, wymagający ogromnych nakładów finansowych. Opłata mocowa, przy wsparciu innych źródeł finansowania, może odegrać kluczową rolę w budowie zrównoważonego i niskoemisyjnego systemu energetycznego w Polsce.
Warto również pamiętać, że opłata mocowa nie jest jedynym źródłem finansowania tych inwestycji. Istnieje szereg alternatywnych mechanizmów, takich jak fundusze unijne i krajowe, umowy PPA czy fundusze inwestycyjne, które mogą wspierać inwestycje w transformację i efektywność energetyczną.
Nie można wykluczyć zmian w samym mechanizmie naliczania opłaty mocowej. Obecnie obowiązujący system różnicuje stawki w zależności od profilu zużycia energii elektrycznej. Może on zostać zmodyfikowany w celu dostosowania go do potrzeb rynku i zachęcenia odbiorców do optymalizacji konsumpcji prądu.
Tekst i opracowanie: Julia Szafran
Kontakt
 |
Efektywniej sp. z o.o. pl. Wolności 7b, 50-071 Wrocław tel.: 883 747 577 e-mail: info@efektywniej.pl |
