Moc bierna

Czym jest moc bierna? Energia bierna nie jest zamieniana na pracę użyteczną (tak jak energia czynna), natomiast jest niezbędna do działania niektórych urządzeń elektrycznych. Energia bierna nie jest zużywana, przepływa tam i z powrotem pomiędzy elektrownią i odbiorcą. Wyróżnia się dwa rodzaje energię bierną indukcyjną oraz pojemnościową. Indukcyjna jest pobierana z sieci do wytworzenia pola magnetycznego w transformatorach, silnikach, natomiast pojemnościowa jest oddawana do sieci elektroenergetycznej przez odbiorniki takie jak oświetlenie LED, kondensatory. Obecnie jest wiele urządzeń, które wpływają na moc bierną, należą do nich falowniki, zasilacze, oświetlenie LED, długie przewody.

Przepływ zbyt dużej ilości energii biernej w sieci elektroenergetycznej powoduje konieczność instalowania dodatkowych urządzeń, zwiększa straty energii czynnej w transformatorach, sieciach oraz instalacjach odbiorczych. Dlatego też przepisy ograniczają, niezależnie od poziomu napięcia, ilość pobieranej mocy biernej, a pobór mocy powyżej dopuszczalnego limitu może się wiązać z karami finansowymi naliczanymi przez operatorów sieci dystrybucyjnych OSD. Dopuszczalny limit poboru mocy biernej wyrażony jest jako tgφ, który jest stosunkiem mocy biernej do mocy czynnej i nie powinien przekroczyć 0,4.

Czy odbiorca z taryfą G może zostać obciążony karą za ponadumowny pobór mocy biernej?

Rozliczeniami za pobór energii biernej objęci są odbiorcy zasilani z sieci średniego, wysokiego i najwyższego napięcia. Rozliczeniami tymi mogą być objęci w uzasadnionych przypadkach także odbiory zasilani z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV, którzy użytkują odbiorniki o charakterze indykacyjnym, o ile zostało to określone w warunkach przyłączenia lub umowie o świadczenie usług dystrybucji energii elektryczni lub umowie kompleksowej.

Przekroczenie mocy biernej pojemnościowej i indukcyjnej wyrażane jest w jednostkach kVar. Opłata za ponadumowny pobór mocy biernej jest zależna od wielkości przekroczenia, średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym oraz współczynnika k, który zmienia się w zależności od mocy przyłącza:

• k_WN = 0,50 – dla odbiorców przyłączonych do sieci WN (wysokiego napięcia),
• k_SN = 1,00 – dla odbiorców przyłączonych do sieci SN (średniego napięcia),
• k_nN = 3,00 – dla odbiorców przyłączonych do sieci nN (niskiego napięcia).

Dlaczego ja płacę kary, a sąsiad nie?

Najczęściej wynika to z bardzo błahego powodu, jakim jest licznik. Jeżeli w ostatnim czasie został wymieniony, to najprawdopodobniej jest to licznik dwukierunkowy, umożliwiający zliczanie mocy biernej. Liczniki starego typu, nie mają tej funkcji, więc nie ma możliwości naliczenia kary za ponadumowny pobór mocy biernej.

Jak temu zaradzić? Najprostszym sposobem zmniejszenia poboru energii biernej indukcyjnej pobieranej z sieci elektroenergetycznej jest przyłączenie baterii kondensatorów. Do kompensacji mocy biernej pojemnościowej oddawanej do sieci elektroenergetycznej stosuje się baterie dławików indukcyjnych. Obydwie baterie wytwarzają przeciwną energię bierną w pobliżu odbiornika, co sprawia, że nie ma potrzeby transportowania jej poprzez sieć elektroenergetyczną. Po zainstalowaniu urządzenia kompensacyjnego energia bierna przepływa już tylko pomiędzy kompensatorem mocy biernej i odbiornikiem. Ten sposób optymalizacji nazywany jest kompensacją mocy, czyli zmniejszeniem stosunku mocy biernej do czynnej. Do wyznaczenia mocy kompensatorów niezbędne są pomiary elektryczne wykonane analizatorem energii elektrycznej.