Wyślij formularz i skorzystaj z darmowej konsultacji

    Wyobraźcie sobie wczesny, zimowy poranek. Budzi Was zimno nieubłaganie przypominające o tym, że najwyższy czas dorzucić do pieca. Może trzymałby dłużej, gdyby było Was stać na lepszy opał? Po omacku szukacie latarki, która da Wam odrobinę światła niezbędnego przy ponownym rozpalaniu wystudzonego pieca. Światła nie zapalacie – prąd odłączyli już kilka miesięcy temu… 

    To nie smutna fantazja, ani opis realiów z ubiegłego stulecia – to rzeczywistość osób dotkniętych ubóstwem energetycznym… 

    Czym jest ubóstwo energetyczne?

    Ubóstwo energetyczne to sytuacja, w której mieszkańcy gospodarstwa domowego nie są w stanie zapewnić sobie odpowiedniego dostępu do energii elektrycznej i cieplnej. Może być ono spowodowane fizycznym brakiem dostępu do sieci elektrycznej lub innych źródeł energii, lecz przede wszystkim – brakiem środków finansowych na jej zakup. W Polsce problem ten dotyka szczególnie mieszkańców wsi i pojedynczych, odizolowanych gospodarstw. Sięga tam, gdzie dostęp do sieci elektrycznej jest ograniczony lub w skrajnych przypadkach – w ogóle go nie ma. 

    Co ciekawe, w polskim prawie widnieje ustawowa definicja, szczegółowo określająca to zjawisko. Opisuje ona ubóstwo energetyczne jako sytuację, w której gospodarstwo domowe prowadzone przez jedną lub kilka osób, nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb związanych z ogrzewaniem, chłodzeniem oraz zapewnieniem energii elektrycznej do zasilania urządzeń i do oświetlenia.  

    Dodatkowo do uznania za ubogie energetycznie, gospodarstwo domowe musi łącznie spełnić poniższe warunki: 

    • niskie dochody osób je zamieszkujących 
    • wysokie wydatki na cele energetyczne, 
    • nie jest w nim wykonywana żadna działalność gospodarcza 
    • lokal lub budynek cechuje się niską efektywnością energetyczną 

    Według danych GUS, w 2019 roku około 5% gospodarstw domowych w Polsce miało ograniczony dostęp do energii elektrycznej. Obecnie jednak szacuje się, że gospodarstw domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym może być aż 10% w skali kraju… 

     

    Kryzys energetyczny – jak uderza w Polaków?

    Jednym z głównych powodów ubóstwa energetycznego w naszym kraju jest wysoki poziom cen energii. W ostatnich miesiącach te poszybowały do niespotykanych wcześniej poziomów. Dla wielu rodzin koszty zapewnienia dostępu do prądu czy ciepła okazały się nie do udźwignięcia. 

    Przyczyny ubóstwa energetycznego w Polsce są złożone i obejmują zarówno czynniki ekonomiczne, jak i strukturalne. Wśród najważniejszych można wymienić: 

    • Niskie dochody: Mimo wciąż rosnącego poziomu życia, wciąż wielu Polaków żyje na granicy ubóstwa, bez możliwości pokrycia wysokich kosztów ogrzewania i energii elektrycznej. W szczególnie trudnej sytuacji są osoby starsze i samotne, które muszą w pojedynkę radzić sobie z ograniczonymi środkami finansowymi. 
    • Starzejąca się infrastruktura: Wiele budynków w Polsce jest starych i nieefektywnych energetycznie, co sprawia, że koszty ogrzewania są wysokie. Nierzadko remonty i modernizacje są nieopłacalne z uwagi na wysokie koszty, co prowadzi do dalszego pogarszania się stanu budynków. 
    • Brak dostępu do nowoczesnych źródeł energii: Z przyczyn ekonomicznych wiele gospodarstw domowych nie ma dostępu do nowoczesnych, efektywnych energetycznie źródeł ciepła, takich jak kotły na biomasę czy pompy ciepła. W wielu przypadkach konieczne jest korzystanie z węgla lub drewna, co prowadzi do wysokich kosztów ogrzewania. 

     

    Problem już mamy – jak teraz z nim walczyć? Ubóstwo energetyczne pod lupą.

    Aby rozwiązać problem ubóstwa energetycznego w Polsce, potrzebne są działania na kilku płaszczyznach. Przede wszystkim konieczne jest zwiększenie dostępności pomocy finansowej dla osób dotkniętych tym problemem. Wiele państw europejskich już wprowadziło takie rozwiązania, jak programy dopłat za energię czy systemy udzielania pożyczek na remonty budynków. 

    W Polsce możemy skorzystać z regionalnych i państwowych programów dopłat na wymianę starych, nieefektywnych źródeł ciepła. Przykładami takich inicjatyw są chociażby akcja Zmień Piec czy program Czyste Powietrze. 

    Ważne jest również, państwowe wsparcie dla programów termomodernizacyjnych, które pozwolą na poprawę efektywności energetycznej budynków i tym samym obniżenie kosztów ogrzewania. Dobrym sygnałem jest również wprowadzenie obowiązku przekazania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku przy jego sprzedaży czy wynajmie, co pozwoli na promowanie budynków bardziej przyjaznych dla środowiska i niższych kosztów utrzymania. 

    Nieocenione jest również edukowanie i stałe zwiększanie świadomości na temat oszczędzania energii oraz możliwości jej pozyskiwania z odnawialnych źródeł. Wiele osób dotkniętych ubóstwem energetycznym nie ma dostępu do internetu, pozostając odcięta od informacji na temat możliwości pomocy. Warto zatem prowadzić akcje promujące dofinansowania na przydomowe instalacje OZE, pozwalające na uzyskiwanie taniej i ekologicznej energii. 

     

    Wniosek jest jeden – ubóstwo energetyczne w Polsce to poważny problem, który dotyka coraz więcej osób. Bez podjęcia działań na kilku płaszczyznach, od zwiększenia pomocy finansowej po promowanie efektywności energetycznej, niewiele się zmieni. Warto jednak podjąć walkę o to, by zapewnić dostęp do energii dla wszystkich – bez względu na grubość portfela. 

    Tekst i opracowanie: Julia Szafran

     

    Kontakt

    Efektywniej sp. z o.o.

    pl. Wolności 7b, 50-071 Wrocław

    tel.: 883 747 577

    e-mail:  info@efektywniej.pl