Efektywność energetyczna – jak radzi sobie Europa?

W ciągu ostatnich miesięcy ciężko było nie zauważyć, że Europa skupia znaczne wysiłki na walce ze skutkami kryzysu energetycznego. Mimo że temat racjonalnego gospodarowania zasobami zagościł w dyskusji publicznej stosunkowo niedawno, działania mające na celu ograniczyć zużycie energii już od wielu lat stanowią filar polityki ekologicznej Unii Europejskiej.

Mimo że na naszych oczach Europa staje się liderem energooszczędnych rozwiązań, dziś nieco na przekór przyjrzymy się przeszkodom, z jakimi muszą mierzyć się europejskie państwa na drodze do efektywności energetycznej.

Wyzwania i problemy Europejczyków

Istnieje kilka czynników, które utrudniają energooszczędne modernizacje na naszym kontynencie. Jednym z głównych problemów jest… bogata historia Europy! Lubimy szczycić się wieloma zabytkami i miastami nasyconymi wręcz starą zabudową. Jednak to, co nadaje naszym miastom niepowtarzalnego klimatu, z drugiej zaś strony potrafi skutecznie utrudnić życie. Zabytkowe budownictwo często nie spełnia norm i standardów efektywności energetycznej. Modernizacja tych budynków jest zazwyczaj kosztowna i czasochłonna, a na dodatek wymaga stałego kontaktu z konserwatorem zabytków, co utrudnia inwestycje w efektywność energetyczną.

Kolejnym wyzwaniem jest brak standaryzacji i harmonizacji przepisów dotyczących efektywności energetycznej budynków w Europie. Każde państwo ma swoje własne przepisy wynikające z indywidualnych kwestii społecznych, ekonomicznych i politycznych, co utrudnia współpracę międzynarodową i utrzymanie spójności w całej Unii Europejskiej. Choć w tej dziedzinie zmiany zachodzą szybko, zapewne minie jeszcze wiele lat, nim Unia Europejska będzie mogła poszczycić się spójnym systemem prawnym wspierającym efektywność energetyczną oraz transfer technologii pomiędzy krajami.

Innym problemem jest brak dostatecznej infrastruktury oraz systemów pozwalających na identyfikację obszarów, w których efektywność energetyczna wymagałaby wsparcia. Większość europejskich krajów nadal nie posiada odgórnych rozwiązań w kwestii monitoringu zużycia energii. O ile liczne instytucje czy przedsiębiorstwa inwestują we własne systemy zarządzania energią, nie są one jednolite, a uzyskanymi danymi inwestorzy dzielą się niechętnie.

Inicjatywy i polityki rządowe promujące efektywność energetyczną

Aby aktywnie wspierać energooszczędne rozwiązania, zarówno Komisja Europejska, jak i lokalne rządy wprowadzają inicjatywy mające na celu promowanie transformacji energetycznej i zielonych zmian. Można wyróżnić wśród nich mechanizmy wsparcia finansowego, takie jak dotacje, ulgi podatkowe i preferencyjne kredyty, które zachęcają do inwestowania w energooszczędne rozwiązania. Bez wątpienia dokładają swoją cegiełkę do rozwoju zrównoważonego biznesu, termomodernizacji budynków mieszkalnych czy powstawania prywatnych instalacji OZE.

Na polskim podwórku podobnych programów wsparcia nie brakuje. Za przykład może posłużyć niezwykle popularny program Czyste Powietrze, który oferuje dotacje na wymianę źródła ciepła w domach jednorodzinnych. Zainteresowaniem cieszą się również wszelkiego rodzaju granty i pożyczki, z których mogą skorzystać firmy czy instytucje. Dla nich z kolei przewidziany został tzw. Kredyt Ekologiczny, w ramach którego inwestor może otrzymać aż 70% zwrotu kosztów poniesionych na poprawę efektywności energetycznej w swoim przedsiębiorstwie. Ponadto, władze państwowe i lokalne prowadzą kampanie edukacyjne i szkolenia, aby zwiększyć świadomość społeczną na temat korzyści wynikających ze świadomego gospodarowania energią.

Technologie i rozwiązania dla budynków wielorodzinnych

Jak możemy przeczytać w raporcie Eurostatu, aż 46% obywateli UE mieszka w budynkach wielorodzinnych. Mimo tego, większość dostępnych programów wsparcia skupia się na mieszkańcach domów jednorodzinnych czy firmach. To błąd. Warto położyć szczególny nacisk na podnoszenie efektywności energetycznej właśnie tam!

Na szczęście z roku na rok dysponujemy coraz większą ilością innowacyjnych technologii i rozwiązań zaprojektowanych z myślą o większych budynkach mieszkalnych. Jednym z nich jest inteligentne zarządzanie energią, które pozwala na monitorowanie i kontrolę zużycia energii w czasie rzeczywistym. Dzięki takiemu systemowi możemy zidentyfikować obszary o wysokim zużyciu energii i podejmować odpowiednie działania w celu jego ograniczenia. Innym rozwiązaniem są zaawansowane systemy izolacji termicznej, które zmniejszają straty energii poprzez ściany i dachy budynków.

Energooszczędne systemy oświetleniowe, takie jak diody LED, a także instalacje odnawialnych źródeł energii, takich jak panele słoneczne czy pompy ciepła, również przyczyniają się do zwiększenia efektywności energetycznej.

Rola architektów i inżynierów w promowaniu efektywności energetycznej

Architekci i inżynierowie mają ogromny wpływ na wdrażanie efektywności energetycznej w Europie, zarówno na poziomie projektowania, jak i realizacji inwestycji. Nadzór nad każdym z etapów powstawania nowych budynków daje im możliwość wdrażania rozwiązań mających na celu zmniejszenie zużycia energii i ochronę środowiska.

Już na etapie koncepcyjnym istnieje wiele czynników mogących wspierać efektywność energetyczną. Będą to chociażby właściwe ustawienie względem stron świata, dobór odpowiedniej izolacji termicznej, optymalizacja układu przestrzennego w celu poprawy naturalnego oświetlenia i wentylacji.

Architekci i inżynierowie mogą dążyć do stosowania nowoczesnych izolacji, uwzględniać zaawansowane systemy technologiczne i urządzenia pomagające w oszczędzaniu energii lub dobrać inteligentne systemy zarządzania energią, które kontrolują oświetlenie, ogrzewanie, chłodzenie i inne urządzenia w budynku w celu zoptymalizowania ich działania. Wykorzystanie energooszczędnych urządzeń elektrycznych, takich jak oświetlenie LED i sprzęt gospodarstwa domowego o niskim poborze mocy, również przyczynia się do efektywności energetycznej.

Zielona przyszłość Europy

Wraz z kryzysem energetycznym mogliśmy obserwować ekspresowe wręcz zmiany i powszechny wzrost zaangażowania w poprawę efektywności energetycznej. Rządy, instytucje międzynarodowe, przedsiębiorstwa i społeczeństwo coraz bardziej uświadamiają sobie korzyści płynące z redukcji zużycia energii i wydajniejszego jej wykorzystania. Efektywność energetyczna stanowi kluczowy element w dążeniu do zrównoważonego rozwoju i osiągnięcia celów związanych z ochroną środowiska.

W przyszłości można się spodziewać, że Europa będzie kontynuować swoje wysiłki, zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym. Istnieje wiele inicjatyw, programów i regulacji, które mają na celu poprawę efektywności energetycznej w różnych sektorach gospodarki, takich jak budownictwo, transport, przemysł czy usługi. Wiele państw członkowskich zobowiązało się do osiągnięcia określonych celów klimatycznych w ramach szeroko komentowanego pakietu Fit for 55. Jeśli chcecie dowiedzieć się, jakie zmiany czekają nas w ciągu najbliższych dwudziestu lat, polecamy nasz artykuł “Pakiet Fit For 55 – zielona szansa Unii Europejskiej”.