Kategoria: Bez kategorii

O czym warto pamiętać planując jej modernizację?

Zaprojektowanie oświetlenia w dużych halach magazynowych przeważnie okazuje się nie tylko kosztownym, ale i budzącym wiele wątpliwości zagadnieniem. Mimo iż ustawowe normy jasno wytyczają standardy oświetlenia, nie są one w stanie uchronić właścicieli obiektów przed stratami spowodowanymi źle dobranymi, nieefektywnymi rozwiązaniami. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć Państwu podstawowe zagadnienia związane z oświetleniem magazynów, jak również przytoczymy przykłady najczęstszych błędów odnotowywanych przez nas podczas audytów.

Normy ustawowe – nasz główny punkt odniesienia

Filarem, na którym powinniśmy się oprzeć podczas projektowania efektywnego oświetlenia w każdym obiekcie, jest norma PN-EN 12464-1:2012: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. To właśnie w niej określono warunki, jakie muszą zostać spełnione w konkretnych miejscach pracy, w zależności od typu wykonywanych w nich zadań, ich przeznaczenia oraz wykorzystywanego sprzętu.

Wyznaczone w normach warunki oświetleniowe miejsca pracy mają sprzyjać wykonywaniu powierzonych zadań, gwarantując bezpieczeństwo i komfort pracowników. Należy pamiętać, iż bez względu na typ wykonywanych zadań, stanowisko pracy powinno być oświetlone równomiernie, a czynniki przeszkadzające, takie jak np. migotanie świateł – wyeliminowane. Pamiętajmy, że złe warunki oświetleniowe nie tylko odbiją się na efektywności, koncentracji i samopoczuciu pracowników, ale również mogą być przyczyną nierzadko tragicznych w skutkach błędów i wypadków podczas pracy.

Oprócz natężenia światła i rozkładu luminacji, należy zwrócić uwagę na takie aspekty, jak:

• efektywność energetyczna zastosowanego oświetlenia
• oddawanie barw i wygląd barwy światła,
• kierunkowość światła,
• występowanie efektu olśnienia oraz efektu stroboskopowego i migotania.

Warto pamiętać, iż różne normy oświetleniowe dotyczyć mogą nie tylko poszczególnych obiektów, ale nawet ich konkretnych obszarów. Przykładowo – magazyn w hipermarkecie będzie przeważnie słabiej doświetlony niż znajdująca się zaledwie kilka metrów obok sala sprzedaży lub łazienki przeznaczone dla klientów.

Oświetlenie magazynów – co należy wziąć pod uwagę?

Oświetlenie hal magazynowych nie tylko bywa kosztowne, ale również potrafi stanowić twardy orzech do zgryzienia. Są to obiekty o dużej powierzchni, na dodatek najczęściej pozbawione dostępu do światła dziennego. Sytuacji nie ułatwia fakt, iż wysokie regały magazynowe nie sprzyjają oświetleniu wąskich przejść, jakie się między nimi znajdują. Nic więc dziwnego, że wiele odwiedzanych przez nas obiektów, mimo ponoszenia dużych kosztów, wciąż jest niedoświetlonych lub oświetlonych nieefektywnie.

Wedle normy PN-EN 12464-1, poziom natężenia światła dla budynków magazynowych powinien wahać się od 100 lx do 200 lx, jednak nie zawsze jest ono wystarczające. Z doświadczenia jednak polecamy zastosowanie oświetlenia o natężeniu rzędu 300 lx – jest ono niezbędne do wygodnego odczytywania dokumentów magazynowych czy etykiet. Należy również pamiętać o zapewnieniu dobrej widoczności w strefach załadunku i wjazdu do magazynu, kluczowej dla bezpiecznej pracy pojazdów. Dodatkowym aspektem mającym wpływ na oświetlenie w halach magazynowych jest wymóg, aby nie miało ono żadnego negatywnego wpływu na przechowywane w nim towary. Lampy powinny być więc dobrane pod kątem emisji jak najmniejszej ilości ciepła. Wybór źródła światła zależeć też będzie od wysokości obiektu. W halach do 6-7 metrów wysokości najczęściej spotkamy lampy LED lub świetlówki, natomiast w wyższych pomieszczeniach możemy dodatkowo zastosować oprawy z lampami metalohalogenkowymi.

Szeroka oferta rynkowa pozwala nam na dobranie systemu oświetlenia wedle konkretnych potrzeb i przeznaczenia obiektu. Inne oświetlenie dobierzemy bowiem do wysokiego, wypełnionego regałami magazynu, a inne – do niskich obiektów polegających na systemie bezregałowym. Przykładowo – magazyny wysokiego składowania zazwyczaj zostaną wyposażone w oprawy oświetleniowe o skupionym rozsyle światła, które pomagają efektywnie i precyzyjnie oświetlić przestrzenie odległe od jego źródła, a rozległe hale, w których istotnym będzie równomierne oświetlenie dużej powierzchni, potrzebować będą opraw o szerszym rozsyle światłości.

Najczęstsze błędy w oświetleniu magazynów

Indywidualne podejście do projektowania instalacji świetlnych w halach magazynowych pozwala nam uniknąć późniejszych problemów związanych z nieefektywnym lub niespełniającym norm oświetleniem.

Najczęstszymi nieprawidłowościami napotykanymi przez nas w trakcie audytów oświetlenia w halach wielkopowierzchniowych są:

1. Niedoświetlenie przestrzeni między regałami 

Trudności z oświetleniem ciągów komunikacyjnych między regałami to problem wynikający bezpośrednio ze sposobu zagospodarowania przestrzeni w halach magazynowych.

Wysokie, ustawione w niewielkiej odległości od siebie regały skutecznie blokują światłu dotarcie do przestrzeni znajdujących się przy podłodze. Skutkiem takiej sytuacji mogą być pomyłki w kompletowaniu zamówień, wypadki i problemy zdrowotne pracowników zmuszonych do długotrwałego wytężania wzroku przy odczytywaniu etykiet i dokumentów. Problem ten najczęściej próbuje się rozwiązać zwiększeniem mocy oświetlenia lub zastosowaniem opraw o skupionym rozsyle światła, które nie zapewniają jednak dostatecznego doświetlenia samych regałów.

W takiej sytuacji warto rozważyć wymianę dotychczasowego oświetlenia na liniowe oprawy LED o eliptycznym kącie rozsyłu. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie tylko z łatwością doświetlimy nawet najniższe partie pomieszczenia, ale również oświetlimy powierzchnie pionowe, jakimi są regały magazynowe.

2. Zbyt intensywne oświetlenie w górnych partiach regałów 

Jest to problem, który najczęściej bezpośrednio łączy się z wymienionym wyżej niedoświetleniem przejść między regałami. W sytuacji, kiedy dolne partie pomieszczenia nie są dostatecznie oświetlone, często zostaje podjęta decyzja o zwiększeniu natężenia światła. Górne partie regałów są oświetlone zbyt intensywnie, co nie tylko zwiększa koszty oświetlenia, ale również stanowi znaczną niedogodność dla pracowników układających towar na górnych półkach. Możemy zastosować wspomniane już wcześniej oprawy o eliptycznym kącie rozsyłu lub zamontować regulatory zapewniające możliwość zmiany wartości strumienia świetlnego dla poszczególnych opraw.

3. Projekt nieuwzględniający potrzeb obiektu 

Wiele problemów ma swoje źródło w nieuwzględniającym sposobu wykorzystania obiektu projekcie instalacji świetlnej. Zdarza się bowiem, iż miejsca i sposoby składowania towaru uległy zmianie w trakcie użytkowania obiektu lub pozostawały nieznane na etapie projektowania oświetlenia. Efektem może być szereg niedogodności, z niedoświetleniem pomieszczeń na czele. W takich przypadkach zalecane jest ponowne zaprojektowanie systemu oświetlenia, tym razem z uwzględnieniem konkretnych cech i potrzeb obiektu.

4. Niska efektywność energetyczna 

Wiele odwiedzanych przez nas obiektów zmagało się z problemem nieefektywnego systemu oświetlenia, który skutecznie podnosił miesięczne koszty ich użytkowania. Bardzo często źródłem braku efektywności bywa zbyt duże natężenie oświetlenia, którego można uniknąć dzięki zmierzeniu, a następnie dostosowaniu jego poziomu w strefach magazynowych o różnym przeznaczeniu. Pamiętajmy, że nie każda przestrzeń wymaga światła o natężeniu rzędu 300-500 lx. 😉

Warto również zastanowić się, czy zastosowane oprawy i źródła światła na pewno sprawne i skuteczne. W wielu przypadkach sama wymiana przestarzałych lamp na nowe, energooszczędne jest źródłem znacznych oszczędności i poprawy jakości oświetlenia w budynku. Dużą zmianę w efektywności energetycznej oświetlenia może przynieść zastosowanie inteligentnego systemu regulacji pracy źródeł światła, opartego na czujnikach poziomu natężenia oświetlenia oraz czujnikach ruchu.

 Jakie korzyści niesie ze sobą audyt oświetlenia?

W przypadku tak dużego przedsięwzięcia, jakim jest analiza, a następnie modernizacja systemu oświetlenia, warto zdać się na wiedzę i doświadczenie ekspertów. Wymienione wyżej przypadki to tylko część nieprawidłowości, jakie rejestrujemy, a następnie pomagamy wyeliminować w obiektach należących do naszych klientów.

Przeprowadzony przez nas audyt oświetlenia to obszerne opracowanie, które obejmuje szeroko zakrojone badanie i analizę aktualnego stanu instalacji oświetleniowej, a także wskazanie możliwych do realizacji przedsięwzięć modernizacyjnych wraz z ich zakresem oraz parametrami technicznymi i ekonomicznymi. Naszym klientom proponujemy rozwiązania optymalne, szczególnie z punktu widzenia efektywności ekonomicznej. Bardzo często projektujemy nowy system oświetlenia wewnętrznego czy zewnętrznego przy jednoczesnym zachowaniu wszystkich aspektów normowych.

Projektowane przez nas modernizacje nie tylko pomagają spełnić wymagania normy PN-EN 12464-1 oraz obniżyć koszty związane ze zużyciem energii elektrycznej i mocy zamówionej na oświetlenie, ale również dają możliwość skorzystania z dofinansowania na wymianę oświetlenia, dzięki czemu optymalizacja oświetlenia w obiekcie może odbyć się praktycznie bezkosztowo.

Zapraszamy do kontaktu na: info@efektywniej.pl  lub pod nr tel.: 883 980 577

Kwestia ochrony środowiska od lat jest jednym z priorytetowych tematów w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Jedną z dróg prowadzących do minimalizowania negatywnego wpływu człowieka na środowisko naturalne jest dążenie do racjonalnego i oszczędnego gospodarowania energią. Nie dziwi więc fakt, że zagadnienia związane z efektywnością energetyczną, zwłaszcza w połączeniu z niedawnymi podwyżkami cen prądu, przeżywają rozkwit popularności.

Większość zainteresowanych tematem efektywnego gospodarowania energią zapewne słyszała o tzw. białych certyfikatach. Czym dokładnie one są, jak je zdobyć i jakie korzyści mogą przynieść?  Na te pytania odpowiemy w niniejszym artykule.

Białe certyfikaty – co to takiego?

Jak już wspomnieliśmy, kwestia ochrony środowiska stanowi ważny element polityki UE, a zwiększanie efektywności energetycznej to jego nieodłączny aspekt. Państwa członkowskie zobowiązane są do optymalizacji zużycia energii, a świadectwa efektywności energetycznej, potocznie zwane białymi certyfikatami, to jeden z motywatorów mających na celu powzięcie kroków do zwiększania efektywności energetycznej. 

System Białych Certyfikatów powstał z myślą o inwestycjach modernizacyjnych, mających na celu zminimalizowanie emisji zanieczyszczeń, promowanie koncepcji efektywności energetycznej oraz zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego na terenie Unii Europejskiej. 

Świadectwa efektywności energetycznej, jak sama nazwa wskazuje, są poświadczeniem zaoszczędzenia danej ilości energii na skutek przeprowadzonych inwestycji podnoszących efektywność energetyczną. Te wydawane przez prezesa URE certyfikaty to nie tylko potwierdzenie skutecznego działania na rzecz zmniejszenia zużycia energii, ale przede wszystkim – prawa majątkowe, dopuszczone do obrotu na Towarowej Giełdzie Energii. Białe Certyfikaty można oczywiście sprzedawać, co stanowi dodatkowy przychód dla ich posiadaczy. Nierzadko zdarza się, że uzyskane dzięki danej inwestycji Białe Certyfikaty pozwalają naszym klientom spłacić znaczną część jej kosztów. 

Podstawą prawną umożliwiającą pozyskiwanie Białych Certyfikatów jest ustawa o efektywności energetycznej z dnia 20 maja 2016 roku.

Przykłady

Klient z województwa małopolskiego – huta szkła:

Modernizacja polegała na wymianie sprężarki o mocy znamionowej silnika 380 kW na sprężarkę o zbliżonej wydajności o mocy znamionowej 250 kW

Nasz klient na wymianę sprężarki zainwestował ponad 285 000zł, natomiast zysk z białych certyfikatów wyniósł około 186 000 zł. Stanowi to około 55% kosztów inwestycji.

Kto może uzyskać białe certyfikaty?

Na samym początku działania systemu Białych Certyfikatów pozyskiwane były one w ramach przetargów, wygrywanych przez instytucje i przedsiębiorstwa, które wykazały największe oszczędności energii. Obecnie funkcjonujące regulacje są jednak o wiele dla nas łaskawsze, gdyż w celu uzyskania świadectwa efektywności energetycznej wystarczy tylko wykazać stosowne oszczędności energii, a następnie złożyć wniosek do Urzędu Regulacji Energetyki.

Bez znaczenia jest to, kto ubiega się o świadectwo efektywności energetycznej. Mogą być to zarówno osoby prywatne, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, jednoosobowe działalności gospodarcze, spółki i instytucje państwowe lub prywatne. Białe certyfikaty może uzyskać każdy planujący przeprowadzenie inwestycji modernizacyjnej, o ile ma ona na celu obniżenie zużycia energii.

Jak zdobyć białe certyfikaty?

Jakie warunki należy spełnić, gdy ubiegamy się o świadectwo efektywności energetycznej? Pocieszającym jest fakt, iż nie ma ich wiele. Wniosek o uzyskanie Białych Certyfikatów ma rację bytu wtedy, gdy dotyczy on zaplanowanej, lecz nierozpoczętej jeszcze inwestycji, a jej efektem będą oszczędności energii rzędu minimum 10 ton oleju ekwiwalentnego.*

Warto tutaj pamiętać, że za rozpoczęcie inwestycji uznaje się nie tylko podpisanie umowy z wykonawcą prac modernizacyjnych, ale również zakup potrzebnych do niej materiałów. Co istotne, zakup gruntu pod planowaną realizację, wykonanie projektu modernizacji, a także ogłoszenie przetargu w celu wyłonienia wykonawcy nie jest, wedle URE (Urząd Regulacji Energetyki) , uznawany za rozpoczęcie modernizacji.

Wyposażeni w tę wiedzę, możemy przyjrzeć się drodze, jaką ma przed sobą podmiot ubiegający się o białe certyfikaty.

Wszystko rozpoczyna się od sporządzenia analizy planowanych przedsięwzięć pod kątem zakwalifikowania ich do procesu ubiegania się o białe certyfikaty. Następnie przychodzi czas na audyt efektywności energetycznej, który jest niezbędnym elementem niniejszego procesu. Jest to opracowanie zawierające analizę zużycia energii oraz określające stan techniczny obiektu, poszczególnych urządzeń lub instalacji. Audyt zawiera wykaz konkretnych przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, a także ocenę opłacalności ekonomicznej do uzyskania oszczędności energii. To właśnie on stanowi podstawę do obliczenia oszczędności energii z założeniem wariantów dedykowanej dla danej inicjatywy.

Następnie należy przygotować i złożyć do URE wniosek o wydanie świadectw efektywności energetycznej wraz ze stosowną dokumentacją.

Po złożeniu wszelkich potrzebnych dokumentów możemy rozpocząć realizację zaplanowanych przedsięwzięć modernizacyjnych mających na celu zwiększenie oszczędności energii. Jeżeli złożony wniosek wykazuje większą oszczędność energii niż 100 toe/rok, to po realizacji przedsięwzięć wynikających z audytu, należy wykonać drugi, powykonawczy audyt energetyczny, który wykaże, czy udało się zaoszczędzić określoną ilość energii.

W ciągu 45 dni od zakończenia inwestycji należy złożyć zawiadomienie do URE, a po otrzymaniu pozytywnej decyzji, beneficjentowi przyznane zostają prawa majątkowe do Białych Certyfikatów na Towarowej Giełdzie Energetycznej.

Co zrobić z białymi certyfikatami?

Uzyskane świadectwa efektywności energetycznej mogą zostać sprzedane na Towarowej Giełdzie Energii. W ramach systemu Białych Certyfikatów, istnieją podmioty ustawowo zobligowane do odkupywania Białych Certyfikatów. Są to dostawcy i producenci energii i zobowiązani do skupowania i oddawania Urzędowi Regulacji Energetyki określonej, ilości Białych Certyfikatów.

Taka sytuacja jest dla posiadaczy świadectw efektywności energetycznej niezwykle korzystna, gdyż oznacza, iż będzie mógł je sprzedać po stałej cenie rynkowej.

Ile warte są białe certyfikaty?

Na rok 2022 opłata zastępcza za 1 toe wynosi 1914 złotych. Warto jednak pamiętać, iż wartość opłaty zastępczej co roku wzrasta o 5% względem wartości z poprzedniego roku. Nietrudno jest więc obliczyć, iż osiągając konieczną do uzyskania białego certyfikatu oszczędność równą min. 10 toe, uzyskamy co najmniej 19 140 zł.

Jakie modernizacje kwalifikują się do uzyskania białych certyfikatów?

Świadectwa efektywności energetycznej możemy uzyskać za:

1. Izolację instalacji przemysłowych

2. Przebudowę lub remont budynku wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi

Modernizację lub wymianę:

• oświetlenia
• urządzenia i instalacje wykorzystywanych w procesach przemysłowych
• instalacje i urządzenia wykorzystywanych w procesach energetycznych
• urządzenia oraz instalacje wykorzystywanych w procesach telekomunikacyjnych
• urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach informatycznych
• lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła w rozumieniu art. 2 pkt 6 i 7 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów
• urządzeń przeznaczonych do użytku domowego

3. Odzyskiwanie energii, w tym odzyskiwanie energii w procesach przemysłowych

4. Ograniczenie strat:

• związanych z poborem mocy biernej
• sieciowych, związanych z przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej lub gazu ziemnego
• na transformacji
• w sieciach ciepłowniczych
• związanych z systemami zasilania urządzeń telekomunikacyjnych lub informatycznych

5. Stosowanie do ogrzewania lub chłodzenia obiektów energii wytwarzanej w instalacjach odnawialnego źródła energii, ciepła użytkowego. W wysokosprawnej kogeneracji w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r.  Prawo energetyczne lub ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych.

Ograniczenia w przyznawaniu białych certyfikatów

Głównym ograniczeniem na drodze do uzyskania Białych Certyfikatów jest wymagana wysokość oszczędności, które muszą wynieść minimum 10 toe/rok. Należy również pamiętać, że białe certyfikaty nie mogą być łączone ze wszystkimi dofinansowaniami. W sytuacji, kiedy zostanie przekroczona dopuszczalna wysokość pomocy publicznej, świadectwo efektywności energetycznej może nie zostać nam przyznane. Warto mieć również na uwadze, że Białych Certyfikatów nie uzyskamy za przedsięwzięcie, na które otrzymaliśmy premię termomodernizacyjną.

Wielu ubiegających się o przyznanie białych certyfikatów zapomina, że wniosek składany do Urzędu Regulacji Energetyki dotyczyć powinien jednego rodzaju inwestycji. Oznacza to, że nie należy składać jednego wniosku dla kilku różnych inwestycji. (np. wymiany izolacji i modernizacji opraw świetlnych w zakładzie przemysłowym). Dobrą wiadomością jest natomiast to, że spokojnie można łączyć inwestycje tego samego rodzaju z różnych lokalizacji. Doskonałym przykładem jest łączenie w kilku oddziałach firmy modernizacji źródeł ciepła.

Do uzyskania świadectwa efektywności energetycznej nie zakwalifikują się również wszelkie projekty OZE, np. instalacje fotowoltaiczne! Dzieje się tak dlatego, iż system Białych Certyfikatów obejmuje rozwiązania mające na celu oszczędzanie, a nie wytwarzanie energii.

Profesjonalna pomoc w uzyskaniu Białych Certyfikatów

Uzyskanie świadectwa efektywności energetycznej to proces, który osobom niewprawionym może nie tylko przynieść trudności, ale również zabrać znaczną ilość czasu. Firma Efektywniej od lat przeprowadza klientów przez wszystkie jego etapy – od weryfikacji założeń projektowych i sporządzenia audytu efektywności energetycznej. Poprzez przygotowanie wniosków i kompletowanie niezbędnej dokumentacji, na audytach powykonawczych skończywszy.

Osobom, które pragną od podszewki poznać system Białych Certyfikatów w praktyce, oferujemy udział w autorskim programie szkoleniowym, dzięki któremu zgłębią najważniejsze zagadnienia dotyczące funkcjonowania systemu Białych Certyfikatów, poznają metodykę wykonywania audytów efektywności energetycznej zgodnych z Ustawą z dnia 20 maja 2016 r. o Efektywności Energetycznej oraz zgodnych z Rozporządzeniem Ministra Energii z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, a także zyskają praktyczną wiedzę z dziedziny metod obliczania oszczędności energii.

Jeśli są Państwo ciekawi, czy Wasz obiekt ma potencjał do uzyskania Białych Certyfikatów, zapraszamy do kontaktu! Wspólnie oszacujemy, o co możemy walczyć.

*toe = energetyczny równoważnik jednej metrycznej tony ropy naftowej o wartości opałowej równej 10000 kcal/kg.

Formuła ESCO jest niewątpliwie jednym z ciekawszych (a przy okazji – naszych ulubionych) sposobów finansowania wszelakich przedsięwzięć związanych z podnoszeniem efektywności energetycznej – od obiektów przemysłowych czy mieszkalnych, na budynkach użyteczności publicznej skończywszy.

Sama nazwa ESCO to skrót Energy Saving Company, czyli firmy oszczędzającej energię poprzez optymalizację i obniżenie jej zużycia. O ile takie założenie nie jest niczym niezwykłym, tak sposób jego realizacji jest czynnikiem wyróżniającym formułę ESCO spośród innych metod finansowania inwestycji, bowiem rozliczenie za wykonanie energooszczędnych usprawnień odbywa się dopiero z uzyskanych dzięki nim oszczędności.

Mimo iż historia realizacji w niniejszej formie liczy przeszło 50 lat, w naszym kraju rozgościła się ona stosunkowo niedawno, stale zyskując na rozpoznawalności. Może się jednak okazać, iż w najbliższych latach formuła ESCO przeżyje niespotykany dotąd rozkwit popularności, wynikający bezpośrednio z unijnych planów transformacji energetycznej…

Historia formuły ESCO

Za miejsce narodzin idei oszczędnego i efektywnego zarządzania energią przyjmuje się Paryż. To właśnie tam w roku 1918 została podpisana pierwsza umowa, która na celu miała uchronić mieszkańców miasta przed wzrostem cen energii. Był to kontrakt typu chauffage, który pozwalał użytkownikom instalacji grzewczej korzystać z niej za opłatą ustaloną z góry. Taki sposób rozliczenia miał pomóc obu stronom umowy – sponiewierani przez wojnę i będący jej następstwem kryzys ekonomiczny obywatele mieli zagwarantowaną ochronę przed wzrostem cen energii, a jej dostawcy – pewny rynek zbytu. Podobne przedsięwzięcia próbowano realizować niedługo później w Stanach Zjednoczonych, jednak szalejący w latach ’30 kryzys ekonomiczny skutecznie ograniczył możliwość rozwoju nowatorskiej wówczas metody.

Zainteresowanie tematem jak szybko się zaczęło, tak szybko ucichło. Musiały minąć dekady, aby na rynku amerykańskim na nowo zadebiutował model finansowania, który dziś – w niemal niezmienionym kształcie – znany jest jako ESCO. A stało się tak za sprawą niewielkiej firmy z Teksasu – Time Energy. W 1971 roku zarząd firmy próbował wprowadzić na rynek automatyczne włączniki światła, a przekaz kierowany do potencjalnych klientów oparty był na hasłach o oszczędności energii. Nowatorski projekt nie wzbudził jednak zaufania inwestorów, dlatego Time Energy postanowiło postawić wszystko na jedną kartę i zaproponowało nabywcom darmowy montaż urządzenia, natomiast rozliczenie miało zostać dokonane z uzyskanych dzięki wyłącznikom oszczędności. Takie rozwiązanie nie tylko przyniosło zyski firmie, ale przede wszystkim przysłużyło się samej formule, gwarantując jej rozpoznawalność w całych Stanach Zjednoczonych.

Sukces Time Energy stał się przedmiotem do dyskusji i dowodem na to, że można realizować energooszczędne inwestycje bez uszczerbku na budżecie przedsiębiorstwa. Od tego czasu światowy rynek przedsięwzięć realizowanych w formule ESCO stale się rozwija, a z finansowania tą metodą korzystają nie tylko prywatni przedsiębiorcy, ale również instytucje państwowe na całym świecie.

Na chwilę obecną rynek usług ESCO wyceniany jest na przeszło 27 mld dolarów, a liderem w ilości wykonanych realizacji są Chiny, gdzie wykonuje się ponad połowę światowych przedsięwzięć w niniejszej formule. Kolejno plasują się Stany Zjednoczone i Unia Europejska. Najszybciej rozwijającymi się rynkami ESCO w Europie są Niemcy, Węgry, Austria i Czechy.

Wartość polskiego rynku ESCO na chwilę obecną wynosi 200 mln złotych i stale rośnie.

Czym obecnie jest ESCO?

Jak już wcześniej wspominaliśmy, ESCO to formuła realizacji inwestycji, której celem jest wprowadzenie w przedsiębiorstwie stałych oszczędności energii dzięki działaniom podjętym we współpracy z wykonawcą specjalizującym się w usługach energetycznych. Finansowanie w formule ESCO doskonale sprawdzają się tam, gdzie zleceniodawca nie jest w stanie przeznaczyć środków na cele modernizacji energetycznej z uwagi na zbyt wysoką cenę ich przeprowadzenia. Przykładem mogą być tutaj spółdzielnie mieszkaniowe i lokalne samorządy. Korzystając z usług w formule ESCO, nie ponoszą one kosztów własnych za zaprojektowanie i wdrożenie działań służących poprawie efektywności energetycznej, bowiem spłata dokonuje się ze środków, jakie udało się uzyskać dzięki wykonanym wcześniej optymalizacjom. Oznacza to, że za energię klient będzie płacić dokładnie tyle samo co wcześniej, aż do momentu uzyskania przez wykonawcę zwrotu za wykonaną usługę.

Wykonawcy działający w ESCO przeważnie zarządzają całym projektem: od wykonania analiz technicznych oraz prognoz oszczędnościowych, poprzez przygotowanie i realizację projektu, na monitoringu jego wyników i dalszym doradztwie technicznym skończywszy. Ponieważ jednak droga do zwiększenia efektywności energetycznej może znacząco się różnić w przypadku przeznaczenia, konstrukcji czy rozmiaru obiektów, usługi realizowane w formule ESCO zakładają indywidualne podejście do każdego klienta. Planowanie energooszczędnych rozwiązań może obejmować zarówno całkowite przeprojektowanie istniejących w budynku rozwiązań, jak i zwyczajną naprawę lub konserwację urządzeń. O ile jednak powzięte środki mogą od siebie odbiegać, tak niezmiennym punktem wyjścia dla wszystkich projektów realizowanych w formule ESCO pozostaje audyt energetyczny. Jest on niezbędny z dwóch oczywistych przyczyn. Pierwszą z nich jest poznanie wszelkich aspektów technicznych obiektu i działających w nim instalacji, dzięki którym wykonawca jest w stanie wytypować elementy wymagające usprawnienia w celu zwiększenia efektywności energetycznej. Drugą przyczyną są kwestie ekonomiczne. Poznanie kosztów ponoszonych na użytkowanie energii jest konieczne nie tylko do uzyskania pełnego obrazu sytuacji, ale również do późniejszego rozliczenia się z wykonanej usługi.

Firmy działające w formule ESCO przeważnie oferują dwa rodzaje umów. Są to:

• kontrakty EPC (Energy Performance Contracting), na uzyskanie odpowiednich parametrów efektywności energetycznej
• kontrakty ESPC (Energy Saving Performance Contracting), na uzyskanie oszczędności energii.

Kontrakty EPC są realizowane wtedy, gdy inwestor samodzielnie pragnie pokryć koszty związane z przeprowadzeniem całego projektu, natomiast płatność taka następuje dopiero po uzyskaniu i zmierzeniu jego efektów. Wówczas klient rozlicza się z wykonawcą z kosztów przeprowadzenia inwestycji, a wynagrodzenie dla firmy ESCO przybiera formę premii zależnej od osiągniętego sukcesu.

Kontrakty ESPC to umowy, które gwarantują wykonawcy wynagrodzenie pozyskane z oszczędności uzyskanych dzięki działaniom obniżającym zużycie energii. Założenia takiego kontraktu mogą opierać się o różne zasady i założenia związane z formą zapłaty, w zależności od skali inwestycji, jak i powiązanego z nią ryzyka. W tej formie współpracy wykonawca zazwyczaj ponosi wszystkie koszty związane z przeprowadzeniem prac optymalizacyjnych.

Efektywniej a ESCO

Jak już wcześniej wspominaliśmy, pola do poprawy efektywności energetycznej audytowanych obiektów można doszukiwać się na wiele różnych sposobów. Czerpiąc z naszych doświadczeń, postawiliśmy na zaprojektowanie i wdrożenie do naszej oferty dwóch usług w formule ESCO…

1.     ESCO dla ciepłej wody użytkowej

Jak sama nazwa wskazuje, w tym wariancie naszym celem jest obniżenie zużycia energii na potrzeby instalacji ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych. Jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania każdego domu, jednak rosnące koszty c.w.u. są w stanie dotkliwie nadszarpnąć budżet domowy mieszkańców.

Jak się bowiem okazuje, w większości budynków wielorodzinnych w Polsce wskaźnik jednostkowy na podgrzanie 1 m³ wody dla instalacji c.w.u. wynosi aż 0,5 – 0,6 GJ/m³. Tak wysoki wskaźnik powoduje, że koszt podgrzania 1m³ potrafi wynieść nawet 40 zł!

Szukając możliwych źródeł oszczędności, opracowaliśmy możliwą do realizacji w formule ESCO metodę optymalizacji instalacji ciepłej wody użytkowej, dzięki której jesteśmy w stanie obniżyć zużycie energii nawet do 0,28 GJ/m³, na skutek czego koszt podgrzania 1m³ wody spada nawet do poziomu 20 zł/m³.

Nasze działania rozpoczynają się od sporządzenia inwentaryzacji i oceny stanu technicznego instalacji ciepłej wody. Zgromadziwszy wszystkie potrzebne nam dane, przygotowujemy analizę oraz koncepcję poprawy efektywności energetycznej instalacji ciepłej wody użytkowej oraz audytu efektywności energetycznej.

Następnie we własnym zakresie i na własny koszt dokonujemy potrzebnych optymalizacji na instalacji c.w.u. w taki sposób, aby osiągnąć jak największe oszczędności energii przy jednoczesnym zachowaniu przepisów i norm zawartych w obowiązujących rozporządzeniach oraz warunkach technicznych dotyczących instalacji ciepłej wody użytkowej. 

2.    ESCO dla instalacji sprężonego powietrza

Aby wyjść naprzeciw naszym klientom z zakładów produkcyjnych, przygotowaliśmy również usługę w formule ESCO, która zakłada obniżenie wydatków na energię elektryczną na potrzeby instalacji sprężonego powietrza. Nasza praca obejmuje wykonanie szerokiego audytu energetycznego, skupionego na produkcji, dystrybucji i poborze sprężonego powietrza.

Podczas badań produkcji sprężonego powietrza zwracamy uwagę na:

• Pracę kompresorów (sprężanie, bieg jałowy)
• Przepływ sprężonego powietrza
• Ciśnienie sprężonego powietrza
• Wyliczenie wskaźnika jednostkowego kWh/m³

Monitorowanie kluczowego wskaźnika jednostkowego w układzie sprężonego powietrza – kWh/m³ wraz z funkcją alertu przyczynia się do zwiększenia efektywności energetycznej. Za pomocą naszych urządzeń jesteśmy w stanie wykonać odwiert pod ciśnieniem na instalacji sprężonego powietrza i umieścić w niej przepływomierz, bez konieczności zatrzymywania produkcji. Stawiamy na efektywną modernizację systemu, zakładającą pracę na biegu jałowym poniżej 2% rocznie. Przeprowadzamy także symulację obniżenia ciśnienia w instalacji oraz symulację pracy układu z innymi sprężarkami, jak również z zastosowaniem sterownika nadrzędnego czy kontrolera przepływu.

Z doświadczenia wiemy jednak, że najbardziej istotnym źródłem strat energii w instalacji sprężonego powietrza są nieszczelności. To właśnie im poświęcamy szczególną uwagę, gdyż stanowią nawet 30% całkowitej energii zużytej przez sprężarki do wytworzenia sprężonego powietrza.

W trakcie badania dystrybucji sprężonego powietrza koncentrujemy się na:

• Znalezieniu przyczyn strat ciśnienia w instalacji
• Symulacji obniżenia ciśnienia na instalacji
• Pomiarach strat na filtrach liniowych

W tym celu używamy detektorów ultradźwiękowych, dzięki którym możemy szybko wykryć i zlokalizować wyciek sprężonego powietrza. Ten następnie oznaczamy, po czym zaznaczamy na mapie miejsce wycieku, wraz z etykietą z wyszczególnieniem rodzaju nieszczelności. Opracowany przez nas raport z detekcji wycieków sprężonego powietrza zawiera nie tylko pełną dokumentację wycieków, ale również oszacowanie poniesionych przez nie strat i zalecenia odnośnie naprawy nieszczelności.

Trzecim filarem naszych działań są badania i analiza poboru sprężonego powietrza. Podczas tego etapu koncentrujemy się na weryfikacji, czy urządzenia otrzymują poprawne ciśnienie i utrzymują optymalny przepływ sprężonego powietrza w poszczególnych częściach instalacji. Bardzo często okazuje się, że jest ono zbyt wysokie! Tworzymy również mapę ciśnień, dzięki której łatwiej jest zarówno nam, jak i klientowi analizować sytuację zastaną.

Decydując się na współpracę w formule ESCO, inwestor nie ponosi żadnych kosztów inwestycyjnych – rozliczenie z Efektywniej dokonuje się dopiero z realnych, uzyskanych dzięki naszym działaniom oszczędności.

Po więcej informacji zapraszamy do kontaktu.

Moc zamówiona w budynkach wielorodzinnych.

Analiza mocy zamówionej nie jest usługą nową – już od lat jest wyznaczana według normy PN-EN 12 831. Norma ta pokazuje, w jaki sposób obliczyć obciążenie cieplne. Straty ciepła dzielą się na te, powstałe przez przegrody zewnętrzne oraz przez wentylację. Otrzymane współczynniki strat ciepła mnoży się przez różnicę temperatury wewnętrznej i zewnętrznej (zależnej od danej strefy klimatycznej). Wynik takiej analizy odpowiada temu, jaką moc cieplną powinniśmy zamówić w przedsiębiorstwie cieplnym lub mocy w gazie ziemnym. Warto zatem zastanowić się, czy zamawiana moc cieplna nie jest przewymiarowana.

W przypadku paliw sieciowych istotne jest poprawne określenie mocy zamówionej oraz grupy taryfowej. Moc zamówiona oraz grupa taryfowa są nieodłącznymi elementami, składającymi się na koszty stałe, ponoszone przez dany budynek, przez 12 miesięcy w roku. W ciągu kilku lat, zespół EFEKTYWNIEJ wykonał kilkaset analiz mocy wg normy PN-EN 12 831 i porównywał je z aktualną mocą zamówioną dla poszczególnych budynków. Wyniki były jednoznaczne – moc wyznaczana wg normy w stosunku do mocy zamówionych w budynkach naszych klientów była przewymiarowana aż w 82% przypadków. Czy możliwe jest zatem bezpieczne obniżenie mocy zamówionej, tak aby nie spowodowało to niedogrzania lokali mieszkalnych podczas spadku temperatury na zewnątrz i niekorzystnych warunków atmosferycznych?

Metodyka obliczania została dostosowana do faktycznego zużycia energii przez budynki – efektem tego jest program SMART POWER. Pokazuje on, że istnieje bezpieczna przestrzeń obniżenia mocy zamówionej w stosunku do mocy obliczonej wg normy PN-EN 12 831. Obliczenia polegają na porównywaniu zużycia ciepła czy gazu ziemnego przez budynek, do wartości średnich temperatur w poszczególnych miesiącach trwania sezonu grzewczego. Na podstawie otrzymanych obliczeń jesteśmy w stanie przedstawić, jaka moc została wykonana przez wymiennikownię czy przez kotłownię gazową w danych miesiącach.

Metodyka obliczeniowa w programie SMART POWER  nie skupia się tylko na jednym sezonie grzewczym. Mając dane dotyczące zużycia ciepła z ostatnich lat oraz obliczenia mocowe dla poszczególnych miesięcy np. z roku 2020, analizujemy otrzymane wyniki w odniesieniu do lat 2000-2020. Dzięki temu bazujemy nie tylko na kilku poprzednich sezonach grzewczych, ale bierzemy pod uwagę dwadzieścia sezonów zimowych, a co za tym idzie, badamy różne temperatury zewnętrzne dla poszczególnych miesięcy w poszczególnych latach. Najwyższy otrzymany wynik w prezentowanym dwudziestoleciu będzie odpowiadał najwyższej mocy cieplnej wykonanej przez budynek. Nasz program SMART POWER pokazuje zatem, że jest o co walczyć.

Warto przystąpić do programu SMART POWER, jeśli budynek w ostatnim czasie został poddany termomodernizacji, a cieplna moc zamówiona nie została zaktualizowana. Wzięcie udziału w Programie gwarantuje dobranie mocy zamówionej do optymalnego poziomu.

CASE STUDY 1

Budynek zlokalizowany w województwie świętokrzyskim Roczne zużycie ciepła na potrzeby ogrzewania budynku w 2019 roku wyniosło 1290,08 GJ/rok

Moc zamówiona dla budynku w 2019 roku wynosiła 301,31 kW. Budynek wyposażony jest w wymiennik ciepła na potrzeby centralnego ogrzewania. Ciepło dostarczane jest do budynku przez przedsiębiorstwo cieplne. Opłata stała wynosi 11 465,32 zł/MW/m-c, co przekłada się na roczne koszty stałe wynoszące 41 455,39 zł/rok.
W pierwszej kolejności wykonaliśmy inwentaryzację budynku oraz przeprowadziliśmy obliczenia wg normy PN-EN 12 831, w celu określenia zapotrzebowania na moc cieplną na potrzeby ogrzewania. Otrzymaliśmy wynik 293,52 kW. Następnie wykonaliśmy obliczenia według metodyki SMART POWER. Otrzymaliśmy wynik 179,21 kW. Klient w roku 2019 obniżył moc zamówioną do wartości 179,21 kW. Dzięki temu roczne oszczędności kosztów wyniosły 16 798,99 zł/rok. W tabeli nr 1 zostały przedstawione otrzymane wyniki.

METODYKA ZAPROPONOWANA PRZEZ EFEKTYWNIEJ NIE SKUPIA SIĘ TYLKO NA JEDNYM SEZONIE GRZEWCZYM. ANALIZUJEMY OTRZYMANE WYNIKIW ODNIESIENIU DO LAT 2000-2020.

Klienci, którzy zdecydowali się na udział w programie SMART POWER nie tylko zyskali oszczędności, dzięki obniżeniu mocy zamówionej na potrzeby grzewcze, ale również otrzymali 3-letnią gwarancję bezpieczeństwa, zapewniającą że mieszkańcy budynków nie zostaną obciążeni karą za ewentualne przekroczenia mocy. SMART POWER daje wiedzę i podstawę do bezpiecznej identyfikacji realnych oszczędności w obszarze c.o. i c.w.u dla budynków wielorodzinnych.

TABELA1.  WYNIKI NASZYCH PRAC

• Aktualna moc zamówiona – 301,31 kW
• Roczne koszty stałe – 41 455,39 zł/rok
• Moc wyliczona wg normy – 293,52 kW
• Roczne koszty stałe – 40 383,61 zł/rok
• Roczne oszczędności – 1071,78 zł/rok

• Moc wyznaczona wg SMART POWER – 179,21 kW
• Roczne koszty stałe – 24 656,40 zł/rok
• Roczne oszczędności kosztów – 16 798,99 zł/rok

Oszczędności kosztów stałych w kolejnych latach mogą być nawet wyższe ze względu na coroczne podwyżki opłat stałych za moc zamówioną oraz za usługi przesyłowe.

CASE STUDY 2

Budynek zlokalizowany w województwie małopolskim Roczne zużycie ciepła na potrzeby ogrzewania przez budynek w roku 2019 wyniosło 594,98 GJ/rok

Moc zamówiona dla budynku w roku 2019 wynosiła 119,00 kW. Budynek wyposażony jest w wymiennik ciepła na potrzeby c.o. Do budynku dostarczane jest ciepło miejskie. Opłata stała wynosi 22 701,04 zł/MW/m-c co przekłada się na roczne koszty stałe wynoszące 32 417,09 zł/rok. W pierwszej kolejności wykonaliśmy inwentaryzację budynku oraz przeprowadziliśmy obliczenia wg normy PN EN 12 831, w celu określenia zapotrzebowania na moc cieplną na potrzeby centralnego ogrzewania.

Otrzymaliśmy wynik 124,45 kW. Następnie wykonaliśmy obliczenia zgodnie z Programem SMART POWER. Otrzymaliśmy wynik 95,23 kW. Klient w roku 2019 obniżył moc do wartości 95,23 kW. Dzięki temu roczne oszczędności kosztów wyniosły 6 475,24 zł/rok. W tabeli nr 2 zostały przedstawione otrzymane wyniki. W tym przypadku obniżenie mocy zamówionej tylko o 23,77 kW spowodowało roczne oszczędności kosztów wynoszące 6 475,24 zł/rok. Udało się uzyskać tak duże oszczędności kosztów w stosunku do zmniejszenia mocy ze względu na wysoką opłatę stałą wynoszącą 22 701,04 zł/MW/m-c.

TABELA1.  WYNIKI NASZYCH PRAC

• Aktualna moc zamówiona – 119,00 kW
• Roczne koszty stałe – 32 417,09 zł/rok
• Moc wyliczona wg normy – 124,45 kW
• Roczne koszty stałe – 33 901,73 zł/rok
• Roczne oszczędności – -1 484,65 zł/rok

• Moc wyznaczona wg SMART POWER – 95,23 kW
• Roczne koszty stałe – 25 941,84 zł/rok
• Roczne oszczędności kosztów – 6 475,24 zł/rok

Na przykładzie przeanalizowanych przypadków widać, że obniżenie mocy zamówionych jest możliwe i daje szansę na zwiększenie oszczędności ze względu na wzrost cen za moc zamówioną i za usługi przesyłowe. Zamówiona moc cieplna jest ustalana przez odbiorcę na okres co najmniej 12 miesięcy i można ją zmienić tylko w określonym terminie, zapisanym w umowie sprzedaży ciepła, umowie o świadczenie usług przesyłowych lub w umowie kompleksowej. Zmiana ta nie jest obarczona dodatkowymi kosztami. Oszczędności osiąga się zatem bezkosztowo.

Wzrasta świadomość Polaków dotycząca wyboru domu czy mieszkania. Coraz częściej nie tylko cena decyduje o wyborze ale również energooszczędne rozwiązania, które obniżają koszty użytkowania budynku. Wiele pracowni architektonicznych ma w swojej ofercie tego typu domy, a znani producenci materiałów budowlanych promują je w budownictwie.

Energia drożeje bez względu na zarobki nabywców. Koszty energii w ostatnich 10 latach wzrosły średnio o 6-8% rocznie. W 2000 roku cena gazu dla gospodarstwa domowego wynosiła 0,90 [zł/1m ³], a w już 2,41 [zł/1m³]. Prawdziwe problemy pojawią się jednak dopiero w najbliższych latach ze względu na uwolnienie cen energii, które ma nastąpić w naszym kraju w 2013 r. Zmiana ta ma wg. specjalistów spowodować wzrost cen o min. 30%. Dodatkowo analiza wykonana na przełomie lat 1957–2007 wykazała wzrost w skali światowej kosztów energii o 4000% przy jednoczesnym średnim wzroście wynagrodzeń jedynie na poziomie 200%.

W Polsce budynki zbudowane przed 1993 r zużywają znacznie więcej energii niż w krajach europejskich wybudowane w tych samych latach i jest to średnio 120–160 kWh/(m²·rok), natomiast w Niemczech zużycie to wynosi 55–100 kWh/(m²·rok). Sposobem ograniczania zużycia energii w budynkach jest zastosowanie odpowiedniej termoizolacji.

Energooszczędny dom to decyzja dla tych, którzy liczą się z pieniędzmi i nie chcą ich marnować przez długie lata

Standardowy dom w Polsce (150 -200m) rocznie zużywa od 120 – 160Kwh/m2, natomiast dom energooszczędny pozwala ograniczyć straty do poziomu 40 – 70Kwh/m2. Koszt budowy domu energooszczędnego, w zależności od wybranych rozwiązań, wynosi na ogół od kilku do ok. 12% kosztów obiektu standardowego. Wpływ na to ma: wykonanie solidnej izolacji ścian (podłóg, fundamentów i dachu), wyposażenie budynku w wentylację z rekuperatorem i gruntowym wymiennikiem ciepła oraz montaż specjalnych okien. Jest to jednak inwestycja, która się opłaca.

W domu jednorodzinnym o powierzchni 150 -200m można osiągnąć zmniejszenie zużycia energii od 10 000 do 16 000 kWh rocznie, co oznacza od 1800 do 6000zł oszczędności w zależności od wykorzystywanego paliwa.

Ważne jest odpowiednie dobranie grubości izolacji, która zależy od wartości współczynnika przenikania ciepła λ materiału izolacyjnego. Grubość izolacji dobiera się od 8 cm nawet do 20 cm w zależności od efektu jaki chce się uzyskać.

Przykład

Mamy ścianę konstrukcyjną z Silki i trzy grubości izolacji ze styropianu 5 cm 10 cm i 15 cm. Koszt budowy domu o powierzchni 200 m2 wynosi 500 tys. zł, natomiast średnio koszt wykonania izolacji dla:

• 5 cm to 10 tysięcy
• 10 cm to 20 tysięcy
• 15 cm to 30 tysięcy.

Koszt ogrzewania domu za cały sezon grzewczy o grubości:

• 5 cm to 9 tys. zł/rok
• 10 cm to 7 tys. zł/rok,
• 15 cm to 4 tys. zł/rok.

Za 6 lat koszt ogrzewania plus koszt inwestycji będzie wynosił:

• 5cm to 10 tys. + 6·9 tys. = 64 tys. zł
• 10 cm to 20 tys. + 6·7 tys. = 62 tys. zł
• 15 cm to 30 tys. + 6·4 tys.= 54 tys. zł

Jeżeli wybierzemy trzecią opcję to zwrot inwestycji następuje po 6 latach, a wzrost cen o 10% rocznie skraca ten okres do 5 lat. Aczkolwiek każdy przypadek domu jest inny i szacunkowy wybór grubości izolacji nie zawsze jest trafny, dlatego najlepiej wykonać szczegółowe obliczenia i efektywniej dobrać izolację.

Literatura:

• Izolacje nr 1/2011

Istotą budownictwa energooszczędnego jest maksymalizacja zysków energetycznych oraz ograniczenie strat ciepła. Można to osiągnąć poprzez:

• Zapewnienie niskiego współczynnika przenikania ciepła dla wszystkich przegród zewnętrznych;
• Szczelność przegród budowlanych i połączeń między przegrodami;
• Zastosowanie wentylacji z odzyskiem ciepła;
• Zastosowanie stolarki okiennej o niskim współczynniku przenikania ciepła.

Pozostaje pytanie czy można jeszcze w jakiś sposób zwiększyć zyski cieplne?

Oczywiście, że można. W budynkach mieszkalnych ich źródłem są urządzenia elektryczne, czynności gotowania, prania a także ciepło mieszkańców. Znaczący udział w zyskach ciepła stanowi również promieniowanie słoneczne, które dociera do budynku poprzez przegrody przeszklone. Poprzez właściwe usytuowanie budynku można nie tylko podnieść komfort poszczególnych wnętrz, ale również wspomóc pozyskiwanie darmowego ciepła na zasadzie promieniowania i konwekcji, zmniejszając zużycie energii. Dzięki temu można znacznie obniżyć rachunki za ogrzewanie w okresie zimowym.

Przykład

Analizując dom jednorodzinny, znajdujący się we Wrocławiu, w II strefie klimatycznej o kubaturze 176 m³ , powierzchni o regulowanej temperaturze 62,80 m², ogrzewanym kotłem na biomasę o sprawności całkowitej wynoszącej = 0,59, zobaczmy jak zmienia się bilans energetyczny budynku w zależności od orientacji względem stron świata. Rzut parteru jest pokazany na rysunku 1.1. Przegrody przeszklone zajmują 12m². Pozostałe parametry techniczne zostały zestawione w tabeli 1.1.

Wszystkie obliczenia zostały wykonane w programie Arcadia Termo Pro 3.2. W tabeli 1.2 zamieszczono wyniki obliczeń.

Z tabeli 1.2 oraz wykresu 1.1 wynika, że największe przeszklenia powinny znajdować się od strony południowej. Najmniej korzystne jest położenie największych przeszkleń od strony północnej.

Rys 1.1. Rzut parteru.

Dobrze zorientowany budynek na działce, w przypadku analizowanego domu, to oszczędności około 350 zł/rok.

Literatura:

• Izolacje nr 2/2008; www.passive.de.

Twój dom może zastąpić cały świat. Cały świat nigdy nie zastąpi Ci domu.
A firma Efektywniej pomoże Państwu dobrać tą właściwą stronę świata

Projektując dom, wybierając z katalogu, a nawet już go budując warto sprawdzić, czy spełnia założenia budynku energooszczędnego. Dla każdego inwestora nie tylko powinno być ważne za ile wybuduje swój wymarzony dom ale ile później będą wynosić go miesięczne koszty utrzymania. Czy to będzie kwota 300 zł czy może 1300 zł, a doliczając do tego ratę kredytu tworzy się już ładna suma stałych opłat. W związku z tym trzeba zwrócić uwagę, czy uwzględnione są podstawowe kryteria energooszczędności:

• zwarta bryła budynku;
• bardzo dobra termoizolacyjność wszystkich przegród zewnętrznych;
• buforowy układ pomieszczeń;
• wentylacja mechaniczna z rekuperatorem;
• bierne wykorzystanie energii słonecznej.

Na etapie projektowania budynku powinniśmy zwrócić uwagę na bryłę i kształt budynku. Nie od dziś wiadomo, że
im bardziej zwarta bryła budynku tym budynek bardziej energooszczędny. Idealnym kształtem (chodź trudnym do zrealizowania) jest kula bądź walec. Najlepsze są proste kształty i rozwiązania w projekcie i realizacji, ponieważ jest mniejsze prawdopodobieństwo pomyłki. Obrys domu powinien być zwarty i kompaktowy postawiony na planie kwadratu lub prostokąta, ponieważ wtedy straty ciepła są najmniejsze. Należy unikać domów o rozbudowanej formie, np. zaprojektowanych na planie krzyża lub litery H lub T. Takie budynki nie mogą być zbyt energooszczędne, ponieważ charakteryzują się ogromną powierzchnią ścian.

Dom energooszczędny to dom z płaskim, ewentualnie dwuspadowym dachem. Nie zaleca się wykonywania załamań, wykuszy, balkonów, lukarn, ogrodów zimowych czy tarasów, które pogarszają właściwości termoizolacyjne budynku. Są to strategiczne punkty- miejsca, gdzie powstają geometryczne mostki termiczne. Można przykładowo zastąpić ogród zimy większymi, aczkolwiek energooszczędnymi oknami, a zamiast lukarn zastosować okna połaciowe. Istotnym chociaż często pomijanym elementem projektowania w budownictwie to zachowanie odpowiednich proporcji domu. Stosunek powierzchni po obrysie zewnętrznym do objętości budynku powinien być jak najmniejszy.

A/V= jak najmniejsze

Warto budować dom odpowiadający rzeczywistym potrzebom użytkownika, ale oczywiście nie znaczy to, że za mały.
Przykład:
Dla 4 osobowej rodziny w 90 % przypadkach wystarczy dom o powierzchni 130 – 160 m², którego średni koszt wybudowania wacha się w granicach 300-400 tys. złoty. Każdy dodatkowy m² powierzchni ogrzewanej to koszt 2,5-3 tyś zł więcej, tzn. projektując dom o 20 m² większy niż jest to konieczne, płacimy niepotrzebnie 50-60 tyś zł, a dom większy o 50 m² to wydatek już ok. 120 tyś zł więcej. Dodatkowo garażu nie opłaca się budować w obrysie budynku, ponieważ każdy dodatkowy m² powierzchni nieogrzewanej kosztuje 2-2,5 tyś zł. Decydując się na garaż poza obrysem budynku oszczędzamy 20-30 tyś zł.




Przystosowanie budynku do oszczędzania energii powinno być standardem, a nie luksusem. Firma Efektywniej obniży koszty Państwa rachunków.

Podczas planowania funkcji budynku powinno się brać pod uwagę charakterystykę cieplną pomieszczeń, grupując je w taki sposób, aby funkcje higieniczno sanitarne, które wymagają największej temperatury znajdowały się z dala od przegród zewnętrznych. Dzięki temu nie dopuścimy do stosunkowo dużych strat ciepła.

Natomiast dla pomieszczeń gospodarczych, klatek schodowych itp. najkorzystniejszą lokalizacją będzie północna część budynku. Pomieszczenia te, nie potrzebują doświetlenia, dzięki temu uniknie się przegród przezroczystych w tej części budynku. Ze względu na najniższą wymaganą temperaturę wśród wszystkich pomieszczeń w budynku, tworzą one swego rodzaju strefę bufora cieplnego. Duże powierzchnie przeszkleń powinny być grupowane na elewacjach południowych, co gwarantuje zyski promieniowania słonecznego. Po tej stronie powinien znajdować się salon, jadalnia oraz gabinet. Na rysunku 1 przedstawiono prawidłowy sposób rozmieszczenia pomieszczeń.

Rys 1. Prawidłowe rozplanowanie pomieszczeń mieszkalnych.

W domu energooszczędnym dąży się do tego, żeby budynek był podzielony na strefy o zróżnicowanej temperaturze Przecież nie w każdym pomieszczeniu musi być utrzymywana temperatura 20^oC. W pokojach, kuchni, łazience zwykle wymaga się temperatury na poziomie 18-22^oC. Z kolei w pomieszczeniach gospodarczych, spiżarniach, pralniach wystarczy tylko 12-15^oC. Natomiast w garażu i składziku narzędzi ogrodniczych najwyżej 4-8^oC.

W zależności od potrzeb można przecież czasowo je dogrzać np. elektrycznym grzejnikiem z termowentylatorem. Podstawowa zasada jest taka, żeby różnica temperatury pomiędzy sąsiadującymi pomieszczeniami nie przekraczała 8^oC.

Wtedy ściany działowe mogą być tanie i stosunkowo cienkie. W przeciwnym razie należy je ocieplić lub zastosować przegrody o większej grubości i z materiałów o lepszej izolacyjności termicznej (U=0,3 W/(m²K)). Przykładem może być ściana oddzielająca kuchnię od garażu. Przy różnicy temperatury na poziomie 16-20^oC ściana ta powinna charakteryzować się taką izolacyjnością, jak ściana zewnętrzna. To wszystko ma na celu ograniczenie do minimum strat energii cieplnej.

Literatura:

• „Budynki pasywne – mistrzowie oszczędzania energii” 2006 Krajowy Ruch Ekologiczno Społeczny;
• Własny dom nr 2/2011.

Efektywnie dobrane okna to zapewnienie optymalnego bilansu energetycznego i ekonomicznego. Rachunek ekonomiczny zależy pośrednio od stron świata, parametrów klimatycznych i współczynników g oraz U i polega na:

• Rachunek ekonomiczny = koszt montażu nowych okien + koszt eksploatacji
• Koszt eksploatacji = ilość energii cena energii
• EFEKTYWNY DOBÓR OKIEN = Rachunek ekonomiczny/Okres kredytowania

Najmniejsza wartość wynikająca z ostatniego wzoru daje nam najlepszy dobór okien.
Ważna jest również klasa energetyczności okien. Klasy energetyczne ustalane są na podstawie średniego rocznego bilansu energetycznego okien. Musimy sobie uświadomić, że okna są miejscem w którym dokonują się dwa różne procesy:
• ciepło z wnętrza domu ucieka na zewnątrz (proporcjonalnie do współczynnika przenikania ciepła U [W/m²]).
• energia słoneczna przenika do środka domu proporcjonalnie do wartości współczynnika g.
Podstawowymi parametrami wpływającymi na współczynniki są rodzaj i konstrukcja użytych profili (liczba komór, rodzaj użytego materiału, użycie i rodzaj wzmocnienia), a także parametry zastosowanego pakietu szklanego (użyte panele szyb, wypełnienie, ramka i jej uszczelniacze).
Wynik mierzony jest w kilowatogodzinach zyskiwanych\ traconych na każdym m² okna w ciągu roku. Okna wykazujące dodatnią wartość bilansu (zysk energetyczny netto) uzyskują klasę A. Pozostałe otrzymują klasy w zależności od poziomu utraty ciepła na m² wg następującej tabeli:
rysunek


Rys. 1. Klasy okien pod względem energetyczności

Literatura: Profiokno 2/2011
Źle dobrane okna to bomba z opóźnionym zapłonem…
Firma Efektywniej dobierze Państwu tak okna żeby zapewnić najlepszy bilans energetyczny przy jak najniższych kosztach.